Deugden in projecten? Het is even wennen aan het gebruik van het woord ‘deugd’, maar als het woord beter begrepen wordt en de uitwisseling van inzichten en ervaringen in een groep vordert dan ontstaan boeiende, verdiepende en vernieuwende gesprekken. Door deugden te gebruiken in het taalgebruik krijg je een krachtig middel in handen om werkelijk contact te maken  tussen mensen: verdiepend, versterkend en oprecht.

Boeksessie

Op 31 mei 2012 kwamen 9 ervaren projectmanagers bijeen in Rossum in het prachtige pand, waar p2managers is gehuisvest. Ieder had zich, ter voorbereiding, verdiept in het 6^e hoofdstuk van het boek “Projectmanagement, Nieuwe invalshoeken”. In dit hoofdstuk heb ik mijn ontdekkingstocht rondom deugden beschreven. Ik breng het werken met deugden in verband met het bereiken van vitale en duurzame resultaten in projecten. Het is, voor zover ik dat weet, de eerste keer dat dit verband wordt gelegd. Mede daarom is het zo waardevol om er met projectcollega’s over van gedachten te wisselen. En dat hebben we uitbundig gedaan op de 31^e.

De condities om vitale en duurzame resultaten te bereiken

In het boek leg ik de relatie met vitale en duurzame resultaten uit aan de hand van bijgevoegde schematische voorstelling.

Iedereen kan deugden kiezen en ontwikkelen door zelfreflectie en door op voorbeelden te letten. Door te oefenen versterk je de moed om te kiezen, soms gebaseerd op intuïtie, soms op creativiteit Je hebt het vertrouwen dat door te kiezen de juiste handelingen worden uitgevoerd, zowel door jezelf als door anderen. In je wijsheid stuur je op waarden en minder op regels en normen. En rechtvaardigheidsgevoel maakt je tot een ware en waardige leider. Door dit bewustzijn heb je de condities geschapen om in flow te verkeren. Vanuit dat perspectief handel je en creëer jij samen met de mensen om jou heen de resultaten die belangrijk zijn. In mijn geval zijn dat duurzame en vitale resultaten.

Deugden erkennen bij een ander verbindt mensen diepgaander

We spraken de 31^e met elkaar over het nut (van het gebruik) van de deugden. Het begint ermee dat wanneer je ziet dat iemand een persoonlijke kwaliteit inzet je deze kwaliteit dan benoemt als een deugd. Je erkent de deugd die je ziet of ervaart bij de ander. Als voorbeeld: “ik zie bij jou <deugd>, in de situatie dat je …”  Expliciet uitspreken van een deugdenerkenning versterkt het zelfbewustzijn en creëert verbinding tussen de ontvanger en de zender. Om dat te bereiken is het nodig om de deugd oprecht, recht vanuit je hart en zonder terughoudendheid, uit te spreken. Dan is er sprake van verbinding op hartsniveau, je ontmoet elkaar van mens tot mens. Zo’n verbinding is diepgaander dan een verbinding op rationeel niveau (inhoudelijk of procedureel) en houdt langer stand.

De juiste houding…de weg naar een projectcultuur

Door deugdentaal te spreken wordt het bewustzijn van persoonlijke kwaliteiten groter en groeit het arsenaal aan keuzemogelijkheden voor gedrag. Met dit groeiende bewustzijn wordt voeding gegeven voor het kiezen van de juiste houding (attitude) van projectmedewerkers en projectleiders. Door de aandacht voor ieders houding en door regelmatig te spreken en te reflecteren op deugden ontwikkelt zich een interne projectcultuur. Zo kan er binnen een team bewust gewerkt worden aan de ontwikkeling van de juiste (meest passende) cultuur van samenwerking tussen mensen. De deugden die binnen het projectteam collectief het meest waardevol worden geacht groeien uit tot de kernwaarden van het team. De voortdurende aandacht voor een positieve (levens)houding door gebruik te maken van de deugden zal leiden tot een waardevolle werkwijze, ook in projecten.

Wakker en alert zijn, intuïtief handelen

Maar deugden hebben toch iets normatiefs in zich? Wanneer is de houding juist? Zijn er regels voor of kunnen we normen formuleren waaraan jouw (levens)houding moet voldoen? Nee, elke poging om “van buitenaf” regels of normen op te leggen zal tot mislukking gedoemd zijn! Immers, de toepassing van deugden werkt op hartsniveau. We kunnen voelen of ‘het’ juist is, het gaat om contact met ons ‘innerlijk’ weten. In al onze wijsheid en in verbondenheid met alles om ons heen weten we wat goed is en wat juist is. Door bij jezelf te voelen, door bij jezelf te rade te gaan en bewust contact te maken met jezelf en met jouw omgeving ben je wakker, alert en attent. Je maakt contact met ‘intuïtie” als raadgever voor jouw handelingen, met jouw innerlijk kompas of met jouw buikgevoel. Wanneer we deugden gaan normeren dan snijden we de ziel uit de hartsverbinding.

Kernkwaliteiten en zielskwaliteiten

Door deugden te (h)erkennen in spreektaal “worden normen verinnerlijkt” en “worden waarden concreter”. In een gesprek dat ik in juni 2012 had met Daniel Ofman stelt Daniel dat je met kernkwaliteiten wordt geboren. Deze krijg je. Een deugd kies je door te handelen. Dat is een fundamentele keuze. Beiden zijn zielskwaliteiten. Een deugd kan een kernkwaliteit zijn. Maar een kernkwaliteit kan niet altijd een deugd te zijn. Als een kernkwaliteit geen valkuil, uitdaging of allergie oproept dan is ze stevig verinnerlijkt. Je kunt haar dan opvatten als (jouw) waarde. Op waarden ben je aanspreekbaar: “Het is zo”. Mensen willen vanuit hun waarden scheppen: Je gaat handelen en dat doe je door deugden te kiezen en het juiste te doen. En zo versterken wij ons bewustzijn als mens.

De ontdekkingstocht gaat verder.

Er is de 31^e veel helder geworden over het nut van deugden in projecten. Een topje van een ijsberg is aangeraakt. Er zal vast nog veel te ontdekken zijn en ook toe te passen. In het 7^e hoofdstuk van het boek “Projectmanagement, nieuwe invalshoeken” geeft Mireille Wiegman aan dat ze gekozen heeft “om leefstijlen en kernwaarden als instrument in te zetten om de ziel van de wijk [Poptahof, Delft] te vatten en zo tastbaar, overdraagbaar en praktisch te maken”. Omdat kernkwaliteiten en deugden zielskwaliteiten zijn helpt de toepassing ervan om de ziel van een project, maar ook die van projectmedewerkers te raken. Vanuit die aanraking gaan we bezield te werk. Die werkwijze brengt onze projecten tot leven. Het spreken van een taal met deugden, kwaliteiten en waarden vormt een praktische uitdaging om de juiste houding te vinden en te kiezen. Vervolgens zullen we die houding inzetten, elkaar erop aanspreken en daarmee onszelf en projecten vitaliseren, tot leven brengen. Vitale projecten voegen waarde toe aan de wereld om ons heen. Zulke projecten verbinden mensen op hartsniveau. Daarmee leggen we een stevig fundament voor de duurzaamheid van projecten, de juiste balans tussen people – profit – planet.